Stresin bedendeki fizyolojisi yani HPA aksı (Hipatalamus-Hipofiz-Adrenal aks) kilo almanın, ağrıların, çarpıntıların, karın şişmelerinin, halsizliğin kök nedenlerinden biridir.
Kortizol doğal olarak oluşan bir steroiddir. Böbreküstü bezleriniz tarafından üretilir . Bu bileşiğin vücudunuzda nasıl kullanıldığı şunlar tarafından kontrol edilir:
- Hipotalamus:Otonom fonksiyonları (hormon düzenlemesi ve sıcaklık kontrolü gibi) ve duygusal aktiviteyi koordine eden bir beyin bölgesi
- Hipofizbez : “Ana bez.” Hipotalamusa bağlı bezelye büyüklüğünde bir bez. Vücudunuzdaki birçok işlevi kontrol eden hormonlar üretir.
- Adrenal bezler : Böbreklerinizin üstünde bulunan küçük üçgen bezlerdir. Stresi, metabolizmayı, kan basıncını, bağışıklığı ve daha fazlasını düzenleyen hormonlar üretirler.
Bu üç yapının tamamına hipotalamus-hipofiz-adrenal ekseni (HPA ekseni) adı verilir
NEDENLER VE ÇÖZÜMLER
Stres ve Stres Yanıtı
Stresin yönetilmesi günümüzdeki hastalıkların %70-90’ında, özellikle kronik kabul edilen hastalıkların önlenmesinde ve iyileştirilmesinde önemli rol oynuyor. Stres yönetimi, yaşam tarzı değişiklikleri ile birlikte şu aşağıdaki durumlar için olmazsa olmaz kabul ediliyor:
- Kalp Hastalıkları
- Astım
- Obezite
- Diyabet
- Baş ağrısı ve migren
- Depresyon, anksiyete, panik atak
- GI sorunları (reflü, IBS)
- Erken yaşlanma
- Erken ölüm
Neler Yapabiliriz:
- İlk olarak sizi strese sokan neyse bununla gerçekçi bir şekilde yüzleşin.
- İkinci olarak Beslenmenizi düzenlenerek bağırsağın stresi yönetmesine destek sağlayın. Bu sayede özellikle beyin sisi beslenmeyle kontrol edilebilir olacaktır.
- Üçüncü ise sosyalleşme ve sisteme dâhil olma. (Uyku-Egzersiz-İletişim)
NELER FAYDA SAĞLAR:
- Uykunuzu düzene sokun. Muhakkak 23.30’da karanlık bir ortamda ve yatağın içinde olunmalı.
(Safran baharatı içerisinde yer alan aktif maddeler uyku artırıcı ve sakinleştirici özelliğe sahiptir. Bu sayede uyku kalitenizi ve uyku sürenizi artırarak daha rahat bir uyku düzeni geçirmenizi sağlayacaktır.)
- Beslenmenizde proteine sık yer vermelisiniz. Her 2 birim karbonhidrat tüketirken 1 birim protein proteini mutlaka tüketin.
- Günlük 200-400mg arası magnezyum kullanılabilir.
- B1 vitamini içeren kuruyemiş, tam tahıllar, baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler tüketin.
- Nefes egzersizleri yaparak gün içinde 2 dk-3 set zaman ayırın.
- Kahve kullanım saatlerine önem gösterin. Uyandıktan hemen sonra kortizol hormonu (stres hormonu) %50 oranında artar. Kahve tüketimi için en uygun saatler 09.30-11.30 –- 13.30-15.30 arasındadır. Kortizolun düşük olduğu bu saatlerde kahvede bulunan kafein ile daha dinç olabilirsiniz.
- Meyan kökü kortizol dengelemeye destek olur. Tansiyon probleminiz yoksa meyan kökü çayı içilebilir.
- Her 10 kiloya 1000 IU D vit ve her 10 kiloya 10-20mcg K2 vitamini alınmalı ve D vitamini seviyenizi 50 üstüne çıkarmalısınız.
- Odanızda ev ve iş yerlerinizde buhurdanlık gibi esans ve koku yayıcı şeyler kullanabilirsiniz.
- (Vetiver yağı kokusu kararsızlık ve konsantrasyon eksikliğinde, stres ve yorgunluk durumlarında ruhu dengeler. Gerginliği yatıştırır, stresi giderir. Dinlendirici bir uykuya teşvik eder. Ruh halini yükseltir.)
- Manyetik alanı azaltmak
- Topraklanma
- Dans, silkelenme hareketi
- Doğada zaman geçirme (Orman terapisi)
- Epsom Tuzu Banyoları – aromatik yağlar eşliğinde
- Bağırsak florasının düzenlenmesi- Uyanma anında yapılan hafif egzersizler